W przypadku każdej recenzji znajdującej się na blogu stosuję odpowiedni sprzęt pełniący rolę platform testowych i punktów odniesienia, a także metodologię dostosowaną na potrzeby specyfiki przedmiotu tejże recenzji. Od momentu powstania bloga, a więc okolic listopada 2008 roku, wszystko to było pieczołowicie dobierane i weryfikowane w praktyce, a później już potwierdzane przez samych użytkowników. Choć w każdej recenzji paleta użytego sprzętu zmienia się, pochodzi on z jednej i tej samej puli wyposażenia, a także obejmuje te same czynności co do zasady, które chciałbym na tej stronie przybliżyć osobom tego tematu ciekawym i nie rozpisywać się o nim co recenzję, niepotrzebnie ją tylko wydłużając.
Przygotowanie do odsłuchów
Testy następują każdorazowo po wstępnym etapie dojścia sprzętu do siebie, który z reguły trwa średnio ok. 48 godzin. Dopiero po tym czasie odsłuchy uważam za wiążące. Porównuję później te wrażenia z tymi, jakie udało się zaobserwować na samym początku testów. Tyczy się to głównie sprzętu nowego, zafoliowanego. Wszystko po to, aby zachować maksymalną profilaktykę i zminimalizować ryzyko błędów.
Z zasady też staram się nie uzyskiwać informacji nt. testowanego sprzętu przed rozpoczęciem jego ewaluacji, aby mieć możliwie jak najbardziej niezachwiany osąd i móc dać tym samym szansę urządzeniu na pełne zaprezentowanie swoich możliwości. Może to trochę przezorność, ale uprzedzenia i autosugestia potrafią naprawdę silnie wpłynąć na wrażenia estetyczno-dźwiękowe. Testy są ponadto kontynuowane przez dłuższy czas, o różnych porach dnia i z perspektywy różnego sprzętu, ustawień, ułożenia, impedancji wyjściowej i w oparciu o odpowiednie dla danej klasy punkty odniesienia.
Punkty odniesienia
W słuchawkach rolę punktu odniesienia z reguły pełnią trzy modele uznawane za sprzęt wyższego lotu:
- AKG K1000 (LP)
- Audeze LCD-2 (wersja Rosewood, model na rok 2016)
- Sennheiser HD800
Każda z tych par ma swoje mocne i słabe strony, określone parametry napędowe oraz zdolność do pokazania różnych cech badanego sprzętu. K1000 z reguły wykorzystuję jako tester możliwości napędowych oraz ogólnego brzmienia. Audeze potrafią bardzo ładnie zwrócić czystość sygnału i naturalność, zaś HD800 pełnią rolę czułego sprzętu pomiarowego wykazującego różnice między urządzeniami. Dlatego też te ostatnie pełnią zaszczytną rolę nadrzędnego modelu, którym badam sprzęt audio.
Modelami uzupełniającymi są natomiast pozostałe słuchawki będące akurat na warsztacie oraz te, które na stałe znajdują się w moim posiadaniu. Przede wszystkim są to:
Najczęściej wybór pada na K270 Studio, jako najbardziej naturalną dla mnie parę wzorcową i mającą bardzo wiele wspólnego z Audeze LCD-XC.
W przypadku modeli przenośnych posługuję się różnymi modelami dokanałowymi i kompaktowymi:
- Audeze iSine 20 (+ Comply T600)
- Audictus Achiever
- Audictus Adrenaline (+ Comply T500)
- Aune E1
- Beyerdynamic Byron BT
- Etymotic Research MK5
- Etymotic Research HF2 (+ Comply T100)
- NuForce BE6i
- NuForce BE Sport3
- RHA T20
Ze względu na precyzyjne notatki, pomiary, ale też całkiem dobrą pamięć, mam możliwość powołania się od czasu do czasu na testy wcześniej wykonywane i tym samym ocenić, które urządzenie bardziej mi się subiektywnie podobało i dlaczego, a także jakie ma nad sobą mocne i słabe strony. Ze wszystkich słuchawek dokanałowych najczęściej sięgam po 3 modele: iSine 20 (z racji wysokiej czystości i sceniczności), E1 (pełniące rolę tonalnego punktu odniesienia) oraz HF2, które na piankach Comply z serii T100 pełnią bardzo podobną rolę, jak HD800 w przypadku słuchawek pełnowymiarowych.
W zakresie testów głośników wszystkie porównania mają miejsce względem kolumn podłogowych KEF Q80. Prezentują one brzmienie co do ogólnego kierunku podobne do K270 Studio, E1 oraz LCD-2, sumarycznie tworząc najczęściej wykorzystywany przeze mnie pakiet sprzętowy, jeśli chodzi o pojęcie „referencji” w kontekście strojenia akustycznego, barwowego i poprawnego określenia proporcji poszczególnych segmentów tonalnych testowanych słuchawek.
Sprzęt źródłowy
W roli sprzętu źródłowego stosuję szereg urządzeń w topologii single-ended oraz zbalansowanej, od kart dźwiękowych w różnych konfiguracjach wzmacniaczy operacyjnych po pełnowymiarowe integry i końcówki mocy:
- 2x AIM SC808 (3x JRC4580D / 3x Burson SS V5i)
- Aune S6
- Aune S7
- Asus Xonar Essence STX (3x JRC4580D)
- Burson Conductor V2+
- Yamaha A-S201
- Yamaha M-35
Odtwarzaczem przenośnym na którym wykonywane są testy jest na ogół Shanling M1. W roli nadajnika Bluetooth, prócz niego, użytkowany jest też adapter Asus BT400.
Sposób oceniania
Do każdego urządzenia staram się podchodzić z perspektywy jego docelowego użytkownika lub grupy, do której jest najbardziej przez swoje walory przeznaczoy, oceniając go w zakresie czterech głównych obszarów:
- jakości wykonania i wyposażenia, a więc solidność budowy, estymowana trwałość na osi czasu, wzmocnienie konstrukcji w newralgicznych punktach,
- jakości dźwięku, przede wszystkim w odniesieniu do ceny oraz prezentowanej klasy,
- wygody, ergonomii, walorów użytkowych i możliwości jakie płyną z jego posiadania, w tym podatność na equalizację i proste modyfikacje po stronie użytkownika,
- opłacalności, czyli stosunku wszystkich tych czynników do ceny i w kontekście najbliższej znanej mi konkurencji.
Należy pamiętać, że oceny te są przyznawane całkowicie subiektywnie i w momencie posiadania sprzętu na testach w odpowiednim punkcie czasu, wskazywanym datą z reguły datą publikacji. Recenzja nie obejmuje zmian, jakie producent wprowadza po swojej stronie do produktu (często bez wiedzy samych użytkowników) w zakresie brzmienia, ceny, pakowania czy wyposażenia, zaś blog nie ma za zadanie śledzić ich wprowadzania już po wykonanych odsłuchach. Jeśli dochodzi do mnie sporo sygnałów, że sprzęt np. gra inaczej (lepiej/gorzej) od egzemplarza recenzowanego, najwyżej może pojawić się wtedy odpowiednia adnotacja z datą.
W recenzji wykorzystywany jest szereg muzycznych formatów cyfrowych, głównie FLAC i WAV w wersjach 16 oraz 24 bit z bardzo różnych gatunków, najczęściej elektronicznych, eksperymentalnych, ambientowych i elektroakustycznych, ale z uwzględnieniem również jazzu, klasyki, bluesa, elektropopu, synthu, dynamicznej muzyki filmowej oraz utworów muzycznych obfitych w bas.
Sumarycznie sprowadza się to do bardzo żmudnego, ale dokładnego oceniania sprzętu audio trafiającego na testy. Dzięki temu mam jednak pewność, że ocena, mimo że subiektywna, opiera się o należycie zachowanych ku jej wydaniu fundamentach.
Pomiary i testy syntetyczne
Prócz testów na muzyce, wykonywane są również testy na materiale syntetycznym i w symulowanych warunkach synergicznych, a więc próby odsłuchowe po equalizacji z użyciem analogowego lub cyfrowego segmentu korekcyjnego. Przeprowadzane są również próby nagrywanego głosu (jeśli sprzęt umożliwia taką funkcję) oraz pomiary na aktywnym systemie EACS (Ear And Cheek Simulator) z użyciem ponownie próbek syntetycznych, mający za zadanie ustalić mocne i słabe strony radzenia sobie z sygnałami z zakresu słyszalnego spektrum akustycznego.
Pomiary pasma przenoszenia wprowadzają do subiektywnych recenzji element nieco bardziej obiektywny, jeśli tylko wykonany zgodnie z zachowaniem określonej metodologii i zasad poprawności. Surowe odczyty wykonuję w zakresie słyszalnego przez człowieka zakresu częstotliwości między 20 Hz a 20 kHz (jest to fizyczna granica poza którą nasz słuch nie funkcjonuje) przy kilku różnych ustawieniach położenia słuchawek i ich przetworników względem mikrofonów pomiarowych.
Pomiary pełnią w recenzji rolę jedynie wspierającą i uzupełniającą moją subiektywną ocenę, pomagając zdiagnozować niektóre problemy akustyczne oraz sprawdzić, czy w zakresie odsłuchów coś mi nie umknęło lub to, co udało mi się usłyszeć, faktycznie znajduje swoje odzwierciedlenie na wykresie i nie wynika np. z nieprawidłowego ułożenia słuchawek na uszach czy kondycji słuchu. Ma to swoje uzasadnienie chociażby w tym, że fantom pomiarowy np. nigdy nie jest zmęczony i nie poci się, a przez to ostatnie nie wywarza naturalnej warstwy uszczelniającej zwłaszcza dla słuchawek zamkniętych z nausznicami skóropodobnymi. Aby nie kolidować z odsłuchem własnym, pomiary wykonywane są dopiero po jego zakończeniu i spisaniu wrażeń/uwag.
Pomiary są wykonywane głównie dla modeli pełnowymiarowych (specjalizacja), ale okazjonalnie także i dla słuchawek innych typów, jeśli tylko ich konstrukcja na to pozwala. Należy pamiętać, że pomiary odbywają się na „symulatorze”, który mimo wszystko uśrednia pewne cechy anatomiczne jak głębokość kanałów słuchowych i profil ucha słuchacza, toteż nie jest w stanie odzwierciedlić zwłaszcza tych skrajnych i rzadkich scenariuszy anatomicznych.
